Mart
2017 itibarıyla:
Sadık Yemni SÖZLÜĞÜ
Tirildeme: Türkçe’de İngilizce deki Thriller kelimesinin
karşılığı 1996 yılına kadar yoktu. Gerilim, korku, polisiye tanımları yetersiz
kalmaktaydı. Bizde tiril tiril gömlek, pantalon denir ya. Bu dikkatimi çekti.
Thril ve Tiril kelimeleri arasında ses benzerliğinin yanı sıra anlam benzerliği
olduğunu da keşfettim.Tirildeme kelimesi sözlükte hazırdı yani. Kendini
tedavüle sokacak birini bekliyordu.
Tirildetir şeklinde de kullanılabilir.
Cümbüşlü Tirildeme: Action thriller
için önerdiğim bir deyimdir.
TÖHAF: Tam Özerk HAyal Film. Bütün araştırmalara, antidepresan yıpratmalarına rağmen
beynimizde henüz özerkliğini koruyan bölgeler olduğu biliniyor. Tam Özerk HAyal
Film şirketi. Bir kitabı okurken ya da bir öyküyü dinlerken beynimizde bu
bölgenin yarattığı sadece bize has filmlere verdiğim isimdir. 2008 yılı
mamulatı.
İdeaot:
İdeaot’u 2003’te otomatize edilmiş
idealar, düşünceler, tasavvurlar ve hatta biraz da soyutun güzelliğinin
doğurduğu aşk anlamına türettim. İdeaot’a giden yolun iki öncül basamağı vardı.
Robot ve Biot.
Robot: Robot kelimesi ilk kez Çek yazar
Karel Čapek tarafından 1920’de yazdığı Rossum’s Universal Robots adlı tiyatro
oyununda kullanıldı. Çekçe robota kelimesinden yararlanmıştı. 1933 yılında
Karel Čapek bir arkadaşına yolladığı mektupta robot kelimesini kardeşi Josef’in
uydurduğunu yazmıştır.
Asimow’un yazdığı öyküden yapılan I
Robot, Robocop ve A.I, Artificial Intelligence, Star Wars filmleri en tanınmış
robot filmleri olarak tarihe geçti. Ben nedense en çok I Robot’u severim.
Biot: A.C. Clarke, 1973’de yayımladığı
Rama’yla Randevu adlı kitabında biyolojik robot olan biotlardan söz eder.
Bunlar organik malzeme dolu bir denizden türüyorlar, tamirat, yedek parça
temini, teknik bakım, temizlik vb. gibi görevleri yerine getirdikten sonra bu
mini denizde çözülüp gidiyorlardı.
Oysa bütün sonsuz
değişkeleriyle yaşam Rama’ya gelmişti. Eğer bu biyolojik robotlar canlı
değillerse, çok iyi birer taklit oldukları ortadaydı.
‘Biot’ kelimesini kimin bulduğunu kimse
bilmiyordu. Sanki bir anda kendiliğinden ortaya çıkmış ve herkes tarafından
kullanılmaya başlanmıştı. Bu duruma göre ana girişte Pieter, şef Biot gözcüsü
oluyordu. Ve onları inceledikçe bazı davranışlarını anlamaya başladığına
inanıyordu.
Arthur C.
Clarke, Rama’yla Buluşma, İthaki yayınları,1999
İdeaot: Tasavvurlardan yapılmış,
düşüncelerden örülmüş robotvari sistemler, simülasyonlar için bir sözcük
ararken parmaklarım 2003 şubatında ansızın İdeaot yazdı. Sezildemliğim,
İdeaot’un bir kez kurulduğunda tüm evreni, evrenlerin tümünü birbirine bağlayan
mana köprüleriyle eklemlendiğini fısıldıyor.
Evren denen matrix’in içinde olmak,
bu tür bir tasavvurhanenin, düşomatın, hayalmatiğin azası, bileşeni, parça
buçuğu kesilmek çok katmerli bir gerçekliğe açılan sayısız eşiklere de yakın
durmaktır o halde.
İnanılmaz derecede muhteşem
bir bütünün bitmez tükenmez tünelleri, salkım saçaklı kabul salonları ve de en
önemlisi sayısız farkındalık düzeyleriyle tanışmaya davetliyiz.
Dünyada ilk
kez 2003’de yayımlanan Çözücü adlı kitabımda kullanılmıştır.
Fikir Yongalama: Ehliyetli düşünme ya da felsefe
demlemek. (2006)
Amsterdam’da
kurduğum think tank grubuna Fikir yongalama Kulübü adını verdim. 2006 Kasım ile
2008 Aralık tarihleri arasında ayda iki defa olmak üzere toplanıldı ve bir çok
dünya meselesi incelendi.
Akaşanlar: Akaşik sistemin (levh-i mahfuz ya da evrenin hard
diski) her insan için tahsis ettiği duyarlı kayıt öğesi.
Cepcepniler: Ufak tefek eşyaları, zamanı ve
hatta anıları tırtıklayıp paralel evrenlere götüren getiren minik yaratıklar.
TekinsizX : Paranormal, metafizik, iyi saatte olsunlar, doğa
üstü
olayları fantastik, bilimkurgu, polisiye üslupla
harmanlayan edebiyat türü. 2009 mayısında genel bir terim olarak beğenilere
sunulmuştur.
İnşallahvaristan : Evrenin en ücra
köşesinde bile olsa mevcut olmamasından için için endişe duyduğumuz yer. Bütün
ütopyaların beşiği. (2010)
Sezildemlik: Sezgilerimizin demlendiği ve
yaratıcı coşku kazandığı hayali kap. Beynimizdeki sezgi üreten bölge. Gönül.
Vehimiçi: Çevrimiçi
teriminden yararlanarak PARANOYA karşılığı için türettiğim bir terim. 2010.
Vehim halinde online olmak kastediliyor.
Tebdilcinler: Tebdil etmiş cinler. Daha çok dişi olanları
tarafından insan vücutları kullanılarak yapılan işlem. (Bu başlıkla bir öykü ve
kısa bir film mevcut)
Cinofreni: Cinlerin neden
olduğu şizofreni vakaları için uydurduğum tıbbi terim. (2014) Bu başlıklı öyküm
Gölge Dergisi’nin 86. Sayısında yayınlandı.
Canaksi: Varoluşumuzun
duygu belli etmeyen bir kopyası. Bir çeşit sağlaması. İlk kez Akisfer (2011)
adlı romanımda kullanılmıştır. 2009 yılı yapımıdır.
Takatrik: Takatı kesik
anlamına.
Tevekkülon: Foton, Graviton’dan esinlenerek,
tevekkül zerrecikleri anlamına.
Tesirlilik : Etkinlik sözcüğü faaliyet
anlamına gelmez. Etkinlik’in eşanlamlısı Tesirliliktir. Kültürel tesirlilik,
öğrenci tesirlilikleri şeklinde kullanılabilir.
Jüpiter Etkisi: Başlangıç
aşamasındaki yazarları daha hızla kaliteli yazmaya yönelten yönteme verdiğim
ad. (Pek yakında ayrı bir kategori şeklinde izah edeceğim)
K∞: Kitaplardan
taşan ve sonsuzluk hissiyatımızı depreştiren rayiha. (2013)
Bedkorku: Hard Core Horror anlamına. Kanlı bıçaklı olanı (ucuz ve yavan malzemeyi kastetmiyorum)
değil ama. Zihnen, moralman çökerten, umarsızlık uçurumlarının dibini
seyrettiren korku metinleri anlamına. (2014)
Eskidem:
Antika ya da eski eşyalar için uygun gördüğüm bir kelime.
Fotonella:
Fotonlardan yapılmış insan gibi programlanmış bir genç kadın. Türünün ilki.
(2013)
Kemgerçeklik: Kelek durum
silsileli gerçeklik.
Düşünce yalpalaması: Kararsızlık.
Exogazelci olmak: Hariçten gazel okumak
Korkulobin(Hemoglobinden)
Damarlarında korku zerreciklerinin cirit atması. (2008)
Kurulu düzen:
Patronsaray-İşçibahçe maçı
Merakson motoru:
Çocuksu ve bilimsel merakı fazla olan marka
Birliktelişim (Rezonans için)
Metakeramet: Keramet ötesi.
Sekizbenlik: Paralel evrenler
arasında bir gerçek evren ve yedi kopyası ile çalışan sistem. İlk kez
Ölümsüz’de sözü geçmiştir. Hiçbir iddiası olmayan bana ve dalgaboydaşlarım olan
okurlarıma has sözlük kurulmaya devam edecek. Daha onlarca kelime yerini
beklemekte. Bu kelimeler serbest çağrışıma salınmışlardır. Kullanıma açıktır.
(2003)
Vicdanölçer: Vicdanmetre de dense
yeridir.
Algımetre: Algıölçerlilik
Niyet pencereleri: Gözler
4 kategori insan:
Dedi ve Koducular
Demedi Koducular
Dedi ve Komadıcılar
Demedi Komadıcılar
Kıllı tasarım: Darwinizm.
(Akıllı tasarımın zıddı)
Cypher Hapı: 2. Ortaçağ’da, yani
günümüzde insanı bireylikten sürülüğe indirgeyen hap. Mavi ya da kırmızı değil.
Kahverengi Hap. Ne olup bittiğini pekala bildiği halde başını kuma gömenlerin
gözde hapı. (2010)
Mor Hap: Matrix
filminde kırmızı hap gerçeği, mavi hap sanal gerçeği temsil ediyordu. Oysa asıl
gerçeklik için bu iki hapı bir arada yutmalıdır. (2007)
Phantomat (S.Lem’den): Hayalmatik ya
da Düşomat. Tasavvurhane bile olabilir pekala.
Miyavor: Kedilerin en çok
istedikleri üç şeyin tek kelimeyle ifade edilişi. Sıcak, kucak ve kayıntı.
(2010)
Kahır bandı: Kahır yüklü ortam.
Haya kırıklığı: Ahlaksızlaşma, duyarsızlaşma.
Turfandacon : Neocon
Paranın haysiyetini yitirmesi: Vahşi
kapitalizm.
Can aynam: Sevdalım.
Mışıl mışıl tozları: Melatonin.
Bigbangdaşlık : Bigbangle
başlayan dostluk.
An dondurması : Fotoğraf
karesi
Beyinosfer: Zihinsel
Demirzâr – Demir gibi
sert, ama diğer yandan zâr gibi ince, duyarlı, ağlayan, inleyen anlamına. Bir
roman kahramanımın adı.
Moral
karartması: Şiddetli moral bozukluğu
Bize Has Bir
Medeniyet telakkisi bağlamında türettiğim sözcükler
AKİD : Dünya değişiyor ve yeniden yapılanıyor. Her ülke bundan çeşitli şekillerde etkileniyor. Eskisi
gibi kalmak, eski statükoyu sürdürmek
mümkün değil gibi görünüyor. Partiler gelir geçer. Kalacak olan Büyük Türkiye
Cumhuriyeti’dir. Bağımsız bir bakışla, 21. yüzyılda ‘Yeni Türkiye’nin medeniyet modeli
sloganlarından biri olması umuduyla AKİD’i tasarladım. (2013)
AKİD nedir?
A – Ankara : Ankara Duruşu. Ankara artık oyunlarla sürüklenen bir ülkenin başkenti
değil. Kendisi de oyun kuran, ağırlığı olan Ankara, politik ağırlığının yanı
sıra dünyaya verebileceği kültür mirasıyla iftihar etmektedir. Kendine güvenen
ve kültürüyle iftihar eden bir duruşa sahiptir.
K – Konya : Konya Kriterleri. Bu terim 2005 yılında tarafımdan ortaya atılmıştır.
Mevlana’nın eşsiz eseri Mesnevi’den hareketle üç temel maddeye sahiptir.
Küresel Merhamet, Hoşgörü ve Hakkaniyet.
İ -
İstanbul : İstanbul Hoşgörüsü. Fatih
Sultan Mehmet’in İstanbul’un fethinden sonra azınlıklara ve gayri müslimlere
gösterdiği hoşgörü, verdiği hakları ve ünlü fermanını temsil eder. Başta
Avrupa’da olmak üzere sinsice bedenlenen apartheid’e karşı çok ciddi bir
panzehirdir.
D – Diyarbakır: Diyarbakır Bildirisi. 1950’lere kadar ciddi bir Türk nüfus barındıran Diyarbakır, Türk-Kürt işbirliğini ve
kardeşliğini temsil eder. Diyarbakır Bildirisi tek maddeden oluşur. ‘Türkler ve
Kürtler büyük, etkin ve kalıcı bir refah bölgesi tesisi için sonsuza kadar el ele
vermiştir.’
Beyaz Cumalar: Robinson’un
Maddi Refah Adası’na (refah ülkeleri) göçen eski tanımla üçüncü dünya, yeni
tanımla yeterince kalkınmamış ülke insanlarından bazıları (bizde örneğin beyaz
Türkler) kendilerini Robinson’un eşdeğeri
addeder. Oysa Robinsonlar nezdinde Cuma’dır. Beyaz bir Cuma.
Samsa ve Faust
Kapıları: Robinson’un Maddi Medeniyet Adası’na (Batı’ya) girişte iki kapıdan
birinden geçilir. Samsa ve Faust kapıları. Samsa Kapısı’ndan geçenler için
eninde sonunda böcekimsi bir yaratığa dönüşmek mukadderdir. Faust kapısı ise
çok daha az sayıda ayrıcalıklı kimseye görkemli bir hayat sunar. Bunlar zamanla
çatallı kuyrukları ve toynaklı ayakları olan yaratıklara dönüşür. Bir
aralar Üçüncü Bir Kapı daha vardı.
İnsana insan kalmayı vaadediyordu, ama şu sıralar tamirde. (2013)
Modernitenin Sözümona Üçüncü Kapısı
ve gerçek Üçüncü Kapı için Üçüncü Kapı
başlıklı yazımı okumanızı tavsiye ederim. (2016)
SiMA: (2013)
yapımdaJ
Noktacan: Yeni
zamanlarda her an nerede olduğu bilinen, gizlisi saklısı olmayan özne. (2012)
Nazarzede
Kliniği: Synopticonun yaygınlaşması. Her an gözlenir durumda kalan insanın
bunaltısı.
Nârname: İkbal elde
etmek amacıyla Şeytanla yapılan anlaşmanın metni. (2015)
FOS: Faşist
Oryantalist Sol (2015)
YOK: Yerli
Oryantalist Kepazeler (2015)
GEZİLEPSİ: (2017) Aradan geçen bunca zamanda Gezi Olaylarında Küresel Sermayenin, Batılı ülke
ve gizli servislerinin, FETÖ’nün, Nusayriler’in, rahmetli Atilla İlhan’ın ünlü kadrosunda
yer alan bazı aydın, siyasi, medya mensubu, akademisyen vb.’nin başat rolünü
inkâr edenler için konmuş bir teşhistir.
GEZİLEPTİK şeklinde de kullanımı var.
GEZİLEPSY şeklinde yabancı dilde de söylenebiliyor.
NATÖ: (2016) FETÖ ve o çizgiden
olanların patronu.
Entelhempalar: Milli
ve manevi değerlerden iyice kopmuş, Batı kültür potasında erimiş, oradaki
muhtevayla hemhal olayım derken cüruflaşmış entellerdir. Pozitivist, sosyal
Darwinist takılırlar. Nekrofil fikir mezarlığında gezinmeyi severler. Yaşarken
mevtalaşmışları, zombilektüelleşmişleri mevcut malum. Tarih bilincinden
yoksunluk çekmeyi mahalleye sadakat olarak nitelendirirler. Ülkesinden nefret
eden, her fırsatta yabancı medyaya asılsız şikâyetlerde bulunan zatı
muhteremdirler. Karikatür krizlerinde ifade özgürlüğü sevdalısı maskesiyle
karakültürleştirme polenleri salarlar. Ülkelerinde zor hayatları varmış
numarası çekerler. Gizli açık terör destekçileridir.
(Kısa tasvir – 2016)
Karakültürleştiriciler: Karikatür
krizinde kasıtlı olarak kriz çıkartan islamofobi fabrikatürlerinin tarafını
tutan entellere verilen sıfat. (2005)
Kafkaeskileşmişlik: Kafka’nın
kendi sorunlarını direkt olarak dile getirmemesinden kaynaklandığı iddia edilen
bir terim var. Kafkaesk, endişe ve karamsarlık anlamına kullanılıyor. Eski
Türkiye’nin sol-liberal-jakoben formatlı aydınları şu anda iyice kafkaeskleşti.
Esas dertlerini dile getirme yetilerini yitirmiş gibiler. Çağ dışı kaldılar.
Sorunlar üzerine sorunlu metinler yazarak boşa kürek çekiyorlar.(2016)
Porselen
Yazarlar: Projeleşen ve projeleşme potansiyeli taşıyan yazarlara
verilen isim. (2016)
TÜM: Türkiyeli ve
Müslüman (2009)
Hoşkatlanı:
Farklılıklara, sürekli yapılması halinde rahatsızlık veren bazı durumlara
anlayış gösterme hali. Tolerans’ın karşılığı müsamahadır. Hoşkatlanı
müsamahanın bir dalı. Metazori Katlanı da var. Katlanmamanın elimizde olmadığı
haller. Hoşgörü Doğu’ya has aşkın bir anlama sahip. Yaratandan ötürü hoş
görmek. Batılı anlamdaki toleransı karşılamıyor bu haliyle. (2004)
Tordemir : Temsili
olarak ‘Demirağ’ şeklinde nitelendirilen, insanları modern köle yapan,
özgürlüklerini sınırlayan, virtüel âlem ve algı yönetimi alanlarını yani çağın
zihinsel ağlarını kontrol eden otoriteryan, kabalist, baskıcı ağ ve bunun
yarattığı sistem. (2013)
Tepefaizgöz: Faizle ve
tefecilikle büyük kapital edinenlerin önde gelenleri. (2015)
Hal Efendisi:
Postmodernizmin pençesindeki insanın hayatını A’dan Z’ye tanzim eden merci. (2012)
Oyuneri: (2016)
Bilgisayar oyunu bağımlılarına verilen ad.
Kod A: - Ağrıyan adlı romanımda yerini
belirttiğim muhteşem tözün esinlemesiyle - ‘Eğer dünyanın küresel vicdanı bir
dağ gibi heybetle yükselmiyorsa, orada dirlik, insani düzen ve merhametten söz
edilemez.’ (2011)
GlobeHyde: Küreselleşmenin insan
sevmez yüzü. (1999)
GlobeJekyll: Küreselleşmenin insan
sever yüzü. (1999)
İslamofobi:
Batı’da ırkçılığın yeni maskesi, İslam coğrafyasını ekonomik ve siyasi yönden
baskı altında tutma projesinin kilit lafı. Irkçı-siyonist güdümlü avanta
tezgahı.
Homoturcus: ‘İnsan Türk’ anlamına.
1987 yılında tedavüle sürülmüştür.
Konya Kriterleri. Bu terim 2005 yılında tarafımdan ortaya
atılmıştır. Mevlana’nın eşsiz eseri Mesnevi’den hareketle üç temel maddeye
sahiptir. Küresel Merhamet, Hoşgörü
ve Hakkaniyet.
Çekimdışı Sözcükler Kutusu
İnsanlar çevrimiçi ve çevrimdışı olarak iki gruba ayrılır. Çevrimdışı
olmak, devrimdışı olmak, yani devredışı kalmaktır.
Merak aklın
nefes almasıdır. Verdiği nefes de esindir. Nefesin
toplandığı yer sezildemliktir, sezginin demlendiği yerdir, yani gönüldür.
Esaret ve serbestlik çoğu
kez hafızanın oyunudur.
Akıl, çoğu kez gerçeğe
ancak onu yamultarak ve kısmen reddederek tahammül edebilir.
Tanrının içimize üflediği
nefes gözeneklerimizden dışarı sızıyor. İnsanlık yeniden çamura mı dönüşüyor?
Mizah zekâ gölünün
yüzeyindeki yakamozlardır.
Firketeli
okurlar debisi (kadın okurlar için)
Gevşek somya rehaveti
Mendebur istisnalar
Cerahatli ruhlar
Heyecan muhiti
Karakter sirkeleşmesi
Bütünü sezmişlere has hovardalık
Bakış kokutanlar birliği
Beyin hücreleri göçü
Hayatını yanlış yerlere parkedenler kulübü
Mazo-tiryakilik.
Yorgun izzeti nefisler
Müstesnalara açılan sır halvetleri
Kaliteli-aza
kanaat edenler
Moleküler
Muhabbet
Hasbelmeslek
…
Zamandan
azadeliğe ramak kala müstehziyim
-----------------------------------------------